Senet Kırdırma Nedir?

Senet kırdırma, vadesi henüz gelmemiş olan bono, çek gibi kambiyo senetlerinin vadesinden önce belirli bir komisyon karşılığında nakite dönüştürülmesidir. Kural olarak senet kırdırma işlemi faktoring şirketleri tarafından yapılması gereklidir. Ancak uygulamada BDDK mevzuatına aykırı olarak tefeciler, kuyumcular senet kırma işlemi yapmaktadır.

Senet kırdırma genellikle maddi sıkıntıya düşen elinde uzun vadeli senet bulunan kişiler tarafından tercih edilmektedir. Elindeki senedi kırdıran kişiler, bu sayede kısa vadeli borçlarını ödeyebilmek ve ticari faaliyetlerine devam edebilmek adına nakit para elde ederler.

Senet Kırdırma Nasıl Yapılır?

Senet kırdırma işlemi, senedin şeklen yetkili madden haklı hamili tarafından yapılabilir. Bu kapsamda senet kırdırma işlemi yaptırmak isteyen kişiler; bankalar, faktoring şirketleri ile iletişime geçebilirler. Bankalar ve faktoring şirketleri kendilerine yapılan başvuru uyarınca senedi incelemeye alarak senedin tahsil edilebilirliğine göre başvuru hakkında karar verirler. Alacaklının elindeki senedin riskli kategorisinde değerlendirilmesi halinde bu kurumlar senet kırma işlemini gerçekleştirmezler.

Banka ve faktoring şirketleri tarafından başvurusu kabul edilmeyen senet hamilleri, yasal olmasa da tefecilere veya kuyumculara başvurabilirler. Tefeciler ile kuyumcular genellikle fahiş komisyon ücreti uyguladıkları için riskli senetleri de kabul ederler.

Senet kırdırma talebinin olumlu değerlendirilmesi halinde, senedi kırmak isteyen kurum yahut kişiler, senet bedelinin belli miktarını nakit olarak alacaklıya öderler. Alacaklı da senet üzerindeki hakkını ciro ve zilyetliğin devri ile senedi kıran kurum veya kişiye devrederek işlemi sona erdirir.

Senet Kırdırma Masrafları Ne Kadardır?

BDDK tarafından belirlenen kurumlar, kırdıkları senetler için farklı tarifelerde komisyon ücretleri uygulamaktadır. Bu komisyon ücreti, kırdırılacak olan senedin vadesine, tutarına, riskine göre farklılık göstermektedir. Senedin lehtarı durumunda bulunan gerçek veya tüzel kişilerin bankalar nezdindeki kredi puanının düşük olması halinde komisyon ücretleri üst tavandan uygulanır. Nitekim bankalar ve faktoring şirketleri tarafından senet kırdırma işlemleri için %7 ila %18 arasında komisyon ücreti alınmaktadır.

Senet Kırdırmanın Avantajları ve Dezavantajları

Ticari faaliyet yürüten firmalar, ellerinde bulunan uzun vadeli senetleri belli bir komisyon karşılığında kırdırarak ticari faaliyetlerini sürdürebilmek için lazım olan nakit ihtiyacını karşılayabilirler. Nitekim alacakları uzun vadeye bağlanmış olan firmalar bu sayede ticari anlamda daha rahat hareket edebilirler. Ancak senet kırdırma işlemine karşılık aracı kurumlara %20’lere varan komisyon ücreti verilmesi, firmalar için büyük bir dezavantaj oluşturmaktadır.